
امروزه انتخاب مکملهای مناسب برای افزایش عملکرد ورزشی و رشد عضلات از دغدغههای اصلی افرادی است که به تازگی ورزش بدنسازی را آغاز کردهاند. در میان مکملهای پرطرفدار، پروتئین وی و سفیده تخم مرغ به عنوان دو گزینه اصلی مطرح میشوند. سوالی که همواره در میان علاقهمندان به بدنسازی مطرح است این است: « پروتئین وی یا سفیده تخم مرغ ؟ کدام بهتر است؟ » در این مقاله به بررسی دقیق و کامل هر دو گزینه پرداخته خواهد شد تا بتوانید بر اساس نیازهای بدنی و سبک زندگی خود انتخابی آگاهانه داشته باشید.
انتخاب بین پروتئین وی و سفیده تخم مرغ تحت تأثیر عواملی نظیر میزان جذب، سرعت اثرگذاری، عوارض جانبی، هزینه، و همچنین نوع ورزش و هدف نهایی شما قرار میگیرد. در ادامه با تحلیل علمی و بررسی تجارب ورزشی، به پاسخ این سوال پرداخته میشود.
پروتئین وی خارجی و اصل یکی از مطمئن ترین منابع برای تامین نیاز بدن به پروتئین است . با مصصرف مکمل های اورجینال میتوانید خیال خود را از بابت افزایش بافت عضلانی راحت کنید .
آشنایی با پروتئینها در بدنسازی

اهمیت پروتئین در رشد عضلانی
پروتئینها به عنوان بلوکهای سازنده عضلات، در بازسازی و رشد سلولهای عضلانی پس از تمرینات سنگین نقش حیاتی دارند. هنگامی که شما ورزش میکنید، الیاف عضلانی دچار آسیبهای ریز میشوند که نیاز به بازسازی دارند. پروتئینهای مصرفی بعد از تمرین به عنوان منبع آمینو اسید عمل کرده و به بازسازی این بافتها کمک میکنند. به همین دلیل، انتخاب مکمل پروتئینی مناسب میتواند تاثیر مستقیمی در افزایش سرعت بهبودی و رشد عضلانی داشته باشد.
انواع پروتئینهای ورزشی
در بازار مکملهای ورزشی، انواع مختلفی از پروتئینها وجود دارد که هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. از مهمترین این موارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پروتئین وی: یکی از پرطرفدارترین مکملهای پروتئینی به دلیل سرعت جذب بالا و میزان آمینو اسیدهای ضروری زیاد.
- پروتئین کازئین: پروتئینی که به آرامی هضم میشود و معمولاً قبل از خواب مصرف میشود.
- پروتئین سفیده تخم مرغ: یکی از منابع طبیعی و خالص پروتئین که از طریق پودر یا مایع مصرف میشود.
- پروتئینهای گیاهی: مانند پروتئین سویا، نخود، برنج و… که برای افرادی که رژیم غذایی گیاهی را ترجیح میدهند مناسب است.
معیارهای انتخاب مکمل پروتئینی
انتخاب مکمل پروتئینی مناسب بستگی به چندین عامل دارد:
- سرعت جذب: پروتئینهایی که سریع هضم میشوند برای مصرف پس از تمرین مناسبتر هستند.
- ارزش بیولوژیکی: معیاری برای سنجش کیفیت پروتئین و توانایی آن در فراهم آوردن آمینو اسیدهای لازم برای بدن.
- هزینه و دسترسی: برخی مکملها به نسبت هزینه کمتری تهیه میشوند و در دسترستر هستند.
- طعم و ترکیبات اضافه: برخی محصولات ممکن است دارای طعمهای مصنوعی یا افزودنیهای غیرضروری باشند که باید به آن توجه شود.
معرفی پروتئین وی

پروتئین وی چیست؟
پروتئین وی از مایع حاصل از تولید پنیر به دست میآید و یکی از سریعترین منابع پروتئینی محسوب میشود. این پروتئین حاوی تمامی آمینو اسیدهای ضروری است و به سرعت توسط بدن جذب میشود. به همین دلیل، مصرف آن بهخصوص بعد از تمرین میتواند به بازسازی سریع عضلات کمک کند.
مزایای پروتئین وی
- سرعت بالا در جذب: به دلیل ساختار هیدرولیز شده یا جداسازی سریع، بدن شما به سرعت از آن استفاده میکند.
- ارزش بیولوژیکی بالا: پروتئین وی یکی از کاملترین پروتئینها از نظر آمینو اسیدهای ضروری است.
- کمک به افزایش قدرت و رشد عضلات: مطالعات متعددی نشان دادهاند که مصرف پروتئین وی میتواند به افزایش توده عضلانی و بهبود عملکرد ورزشی منجر شود.
- تنوع در استفاده: این پروتئین به شکلهای مختلفی مانند پودر، نوشیدنیهای آماده و یا در ترکیب با سایر مکملها موجود است.
معایب و نکات منفی
- حساسیت به لاکتوز: برخی افراد ممکن است نسبت به لاکتوز موجود در برخی محصولات پروتئین وی حساسیت داشته باشند.
- قیمت نسبتاً بالا: در مقایسه با برخی منابع طبیعی پروتئین مانند سفیده تخم مرغ، پروتئین وی ممکن است گرانتر باشد.
- افزودنیها و مواد نگهدارنده: برخی محصولات ممکن است حاوی مواد افزودنی و شیرینکنندههای مصنوعی باشند که برای برخی افراد مناسب نیستند.
معرفی پروتئین سفیده تخم مرغ
سفیده تخم مرغ چیست؟
سفیده تخم مرغ به عنوان یک منبع طبیعی از پروتئین با کیفیت بالا شناخته میشود. برخلاف زرده که چربیهای بیشتری دارد، سفیده تخم مرغ تقریباً فاقد چربی بوده و به همین دلیل اغلب توسط افرادی که به دنبال کاهش مصرف چربی هستند انتخاب میشود. امروزه پودر سفیده تخم مرغ نیز به عنوان یک مکمل ورزشی در دسترس است که به راحتی در نوشیدنیها و اسموتیها قابل استفاده میباشد.
مزایای سفیده تخم مرغ
- منبع طبیعی پروتئین: این پروتئین به صورت طبیعی در تخم مرغ وجود دارد و برای بدن به راحتی قابل استفاده است.
- فاقد چربی و کلسترول: در صورتی که فقط سفیده مصرف شود، این مکمل فاقد چربی و کلسترول میباشد که برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف چربی هستند مناسب است.
- هضم آسان: پودر سفیده تخم مرغ نسبت به برخی منابع دیگر پروتئین، هضم آسانتری دارد.
- قیمت مناسبتر: به طور کلی، پودر سفیده تخم مرغ نسبت به پروتئین وی قیمت کمتری دارد که میتواند گزینه مناسبی برای افرادی با بودجه محدود باشد.
معایب و محدودیتها
- سرعت جذب کمتر نسبت به پروتئین وی: در حالی که پروتئین وی به سرعت هضم میشود، پودر سفیده تخم مرغ ممکن است هضم کمی کندتری داشته باشد.
- میزان آمینو اسیدهای ضروری: اگرچه سفیده تخم مرغ حاوی پروتئین با کیفیتی است، اما نسبت به پروتئین وی از نظر تنوع و میزان برخی آمینو اسیدهای ضروری کمی کمتر است.
- طعم و ترکیب: برخی افراد ممکن است طعم سفیده تخم مرغ را به اندازه پروتئین وی جذاب ندانند.
مقایسه جامع پروتئین وی یا سفیده تخم مرغ ؟ کدام بهتر است ؟

سرعت جذب و هضم
یکی از عوامل مهم در انتخاب مکمل پروتئینی، سرعت جذب آن است.
- پروتئین وی: به دلیل ساختار هیدرولیز شده یا جداسازی سریع، بدن شما میتواند به سرعت از آن استفاده کند. این موضوع بخصوص پس از تمرین، زمانی که عضلات نیاز به بازسازی سریع دارند، بسیار مهم است.
- پودر سفیده تخم مرغ: اگرچه دارای کیفیت بالایی است، اما سرعت جذب آن نسبت به پروتئین وی کمتر است. این نکته برای افرادی که نیاز به تأمین فوری آمینو اسیدهای مورد نیاز عضلات دارند ممکن است یک نکته منفی محسوب شود.
ارزش بیولوژیکی و کیفیت پروتئین
ارزش بیولوژیکی معیاری برای سنجش کیفیت پروتئین و توانایی آن در استفاده بدن از آمینو اسیدهاست.
- پروتئین وی: از نظر ارزش بیولوژیکی بسیار بالا بوده و تمامی آمینو اسیدهای ضروری را به صورت کامل فراهم میکند.
- سفیده تخم مرغ: اگرچه نیز دارای ارزش بیولوژیکی بالایی است، اما از نظر ترکیب آمینو اسیدها، ممکن است کمی از پروتئین وی عقب بماند.
تأثیر بر عملکرد ورزشی و رشد عضلات
- پروتئین وی: به دلیل سرعت جذب بالا و ترکیب کامل آمینو اسیدها، از پروتئین وی به عنوان مکمل اصلی بعد از تمرین استفاده میشود. این پروتئین به بهبود سریعتر بازسازی عضلات کمک میکند و میتواند عملکرد ورزشی را بهبود بخشد.
- پودر سفیده تخم مرغ: در حالی که ممکن است زمان هضم آن کمی بیشتر باشد، اما مصرف آن به خصوص در وعدههای غذایی اصلی میتواند منجر به تأمین مداوم پروتئین در طول روز شود.
هزینه و ارزش اقتصادی
- پروتئین وی: معمولاً به دلیل فرآیندهای تولید پیچیده و تکنولوژیهای مدرن، قیمت بالاتری دارد.
- سفیده تخم مرغ: از نظر اقتصادی برای بسیاری از مبتدیان و کسانی که بودجه محدودی دارند، گزینه مناسبی محسوب میشود.
نکات فردی و سلیقههای شخصی
انتخاب نهایی بین پروتئین وی و سفیده تخم مرغ باید بر اساس نیازهای فردی، سبک زندگی و همچنین ترجیحات شخصی صورت گیرد. به عنوان مثال:
- اگر به دنبال بازسازی سریع عضلات پس از تمرینات شدید هستید، پروتئین وی ممکن است گزینه بهتری باشد.
- اگر به دنبال یک مکمل طبیعی و اقتصادی هستید که در وعدههای غذایی مصرف شود، پودر سفیده تخم مرغ گزینه مناسبی است.
پیوست: جدول مقایسه سریع
معیار | پروتئین وی | پودر سفیده تخم مرغ |
---|---|---|
سرعت جذب | بسیار سریع (مناسب پس از تمرین) | سریع اما کمتر از وی |
ارزش بیولوژیکی | بسیار بالا، آمینو اسیدهای کامل | بالا اما نسبت به وی کمی متفاوت |
قیمت | نسبتاً گران | مقرون به صرفه |
وجود افزودنیها | ممکن است شامل لاکتوز و افزودنیها باشد | طبیعی و خالص |
سازگاری با رژیم غذایی | مناسب برای کسانی که مصرف سریع دارند | مناسب برای وعدههای اصلی و مصرف روزانه |
تحلیل علمی و مقایسه جامع بر اساس نیازهای مبتدیان

نیازهای ورزشی مبتدیان
افرادی که در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال وارد دنیای بدنسازی میشوند، نیازمند مصرف پروتئینهای با کیفیت و متناسب با سطح فعالیت خود هستند. در این سنین، سرعت رشد عضلانی و میزان متابولیسم بدن بهگونهای است که نیاز به تأمین سریع و مداوم آمینو اسیدهای ضروری احساس میشود. بنابراین:
- برای تمرینات پر شدت: مصرف پروتئین وی به دلیل جذب سریع و تأمین فوری آمینو اسیدها، توصیه میشود.
- برای وعدههای غذایی اصلی: استفاده از منابع طبیعی مانند سفیده تخم مرغ میتواند به تأمین پروتئین در طول روز کمک کند.
تأثیرات بلندمدت انتخاب مکمل مناسب
انتخاب صحیح مکمل پروتئینی نه تنها بر عملکرد ورزشی در کوتاهمدت تأثیر میگذارد بلکه میتواند تاثیرات مثبتی در بلندمدت مانند بهبود عملکرد متابولیک و افزایش توده عضلانی سالم داشته باشد. به عنوان مثال:
- پروتئین وی: میتواند باعث افزایش سریعتر توده عضلانی شود و به بهبود بازسازی پس از تمرینات شدید کمک کند.
- سفیده تخم مرغ: اگر به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل استفاده شود، به تأمین پروتئینهای مورد نیاز بدن در طول روز کمک کرده و از مشکلات مرتبط با مصرف بیش از حد پروتئین جلوگیری میکند.
پیشنهادات کاربردی برای مبتدیان
به عنوان یک مربی ورزشی و علاقهمند به مکملهای ورزشی، چند نکته کاربردی را به شما توصیه میکنم:
- تنظیم دوز مصرفی: مصرف هر دو مکمل (پروتئین وی و سفیده تخم مرغ) باید بر اساس نیاز روزانه پروتئینی شما تنظیم شود. معمولاً بدنسازان مبتدی به مصرف ۱.۵ تا ۲ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیاز دارند.
- ترکیب مکملها: استفاده از ترکیب پروتئینهای سریع (مانند وی) و آهسته (مانند سفیده تخم مرغ یا آب پنیر) میتواند بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد.
- توجه به زمانبندی مصرف: سعی کنید پروتئینها را در زمانهای کلیدی مانند بلافاصله پس از تمرین و در وعدههای اصلی مصرف کنید تا بازسازی عضلات به صورت بهینه انجام شود.
- مراجعه به متخصصین تغذیه: برای به دست آوردن بهترین نتیجه و جلوگیری از بروز مشکلات گوارشی یا کلیوی، مشاوره با یک متخصص تغذیه ورزشی بسیار توصیه میشود.
بررسی جامع عوارض و مضرات احتمالی
عوارض مصرف بیش از حد مکملهای پروتئینی
هرچند پروتئینها برای رشد عضلات ضروری هستند، اما مصرف بیش از حد آنها میتواند مشکلاتی ایجاد کند:
- بار کلیوی: مصرف بیش از حد پروتئین ممکن است باعث افزایش فشار بر کلیهها شود.
- مشکلات گوارشی: مصرف زیاد مکملهای پروتئینی به ویژه در برخی افراد میتواند باعث بروز نفخ، اسهال یا مشکلات گوارشی شود.
- عدم تعادل تغذیهای: تمرکز بیش از حد بر روی پروتئین ممکن است باعث کمبود سایر مواد مغذی مهم مانند ویتامینها و مواد معدنی شود.
عوارض خوردن پودر سفیده تخم مرغ
همانطور که در فصلهای قبل اشاره شد، عوارض مصرف پودر سفیده تخم مرغ شامل موارد زیر است:
- حساسیتهای احتمالی
- مشکلات مرتبط با جذب مواد معدنی
- افزایش بار کبد در صورت مصرف ناصحیح
بنابراین، مهم است که مصرف این مکملها مطابق با توصیههای متخصصین تنظیم شود.
توصیههای پیشگیرانه
برای جلوگیری از بروز عوارض، توصیه میشود:
- میزان مصرف روزانه بر اساس نیاز واقعی بدنتان تنظیم شود.
- مصرف مکملهای پروتئینی همراه با یک رژیم غذایی متعادل صورت گیرد.
- در صورت بروز هرگونه علائم نامطلوب، مصرف مکمل قطع و با متخصص مشورت کنید.
منابع تغذیه و نکات تکمیلی برای رشد عضلانی

نقش سایر مواد مغذی
اگرچه پروتئینها نقش مهمی در رشد عضلانی دارند، ولی نباید سایر مواد مغذی مانند کربوهیدراتها، چربیهای سالم، و ویتامینها را نیز نادیده گرفت. یک رژیم غذایی متعادل شامل:
- کربوهیدراتهای پیچیده: منابع انرژی پایدار برای تمرینات.
- چربیهای سالم: مانند روغن زیتون، آووکادو و مغزها که در عملکرد هورمونی نقش دارند.
- ویتامینها و مواد معدنی: مانند ویتامین D، کلسیم، و آهن برای عملکرد بهینه بدن ضروری هستند.
برنامهریزی وعدههای غذایی
برنامهریزی دقیق وعدههای غذایی به همراه مکملهای پروتئینی میتواند به بهبود بازسازی عضلات کمک کند. پیشنهاد میشود:
- صبحانه: مصرف تخم مرغ، نان سبوسدار، و میوهها
- قبل از تمرین: یک وعده سبک شامل یک منبع پروتئینی سریع (مانند پروتئین وی) همراه با کمی کربوهیدرات
- پس از تمرین: مصرف سریع پروتئین وی به همراه یک منبع کربوهیدرات
- شام: وعده غذایی کامل شامل پروتئین، سبزیجات و چربیهای سالم
نکات تکمیلی برای بهبود جذب پروتئین
- آب کافی: مصرف مایعات کافی به بهبود هضم و جذب پروتئین کمک میکند.
- ورزشهای مقاومتی: انجام تمرینات مقاومتی همراه با مصرف پروتئین میتواند تأثیر مثبتی در رشد عضلانی داشته باشد.
- استراحت و خواب کافی: بهبود عملکرد سیستم هضمی و بازسازی عضلات مستلزم خواب کافی است.
بررسی بازار مکملها در ایران
معرفی برندهای معتبر
در بازار ایران، برندهای مختلفی محصولات پروتئینی ارائه میدهند که برخی از آنها با استانداردهای بینالمللی همگام هستند. توصیه میشود قبل از خرید هر محصولی:
- برچسبها و مشخصات محصول: به دقت مطالعه شوند.
- نظرات کاربران: بررسی تجربیات سایر ورزشکاران میتواند راهنمای خوبی باشد.
- مشاوره با متخصصان: مراجعه به متخصصین ورزشی و تغذیه برای انتخاب مناسبترین محصول بسیار موثر است.
نکات اقتصادی
از آنجایی که بسیاری از مبتدیان با بودجه محدودی وارد دنیای بدنسازی میشوند، انتخاب مکملهای اقتصادی که کیفیت مناسبی نیز دارند، اهمیت ویژهای دارد. در این زمینه، پودر سفیده تخم مرغ به عنوان گزینهای مقرون به صرفه میتواند جایگزین مناسبی برای مصرف انحصاری پروتئین وی باشد.
نتیجهگیری نهایی
در پایان این مقاله جامع، نکات کلیدی زیر را میتوان عنوان کرد:
- انتخاب بر اساس نیاز: در انتخاب بین «پروتئین وی یا سفیده تخم مرغ»، ابتدا نیازهای بدن و هدف ورزشی خود را شناسایی کنید.
- ترکیب مکملها: استفاده از ترکیبی از پروتئینهای سریع (وی) و آهسته (سفیده تخم مرغ/آب پنیر) میتواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد.
- مشاوره تخصصی: همواره پیش از تغییرات در رژیم غذایی یا برنامه ورزشی، با متخصصین مشورت کنید تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
پیام پایانی
انتخاب مکمل مناسب یک فرایند پویا و شخصی است که با گذر زمان و افزایش تجربه، شما نیز به آن تسلط پیدا خواهید کرد. از تجربیات شخصی من این نکته مهم است که هیچ مکملی جایگزین یک رژیم غذایی سالم، تمرینات منظم و استراحت کافی نمیشود. پروتئینها تنها یکی از اجزای موفقیت در بدنسازی هستند و باید در کنار سایر عوامل مانند کربوهیدرات، چربی سالم و مواد معدنی مصرف شوند.
به امید موفقیت و دستیابی به اهداف ورزشی شما. هر دو مکمل پروتئینی وی و سفیده تخم مرغ دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و بهترین کار این است که آنها را در قالب یک برنامه جامع و متعادل بگنجانید. همچنین توجه به عوارض احتمالی و رعایت مصرف مناسب میتواند از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.
سوالات متداول درباره پروتئین وی یا سفیده تخم مرغ
پروتئین مرغ یا وی ؟
یکی از پرسشهایی که در میان مبتدیان رایج است این است که آیا پروتئین مرغ میتواند جایگزین پروتئین وی شود؟ پروتئین مرغ: به عنوان یک منبع طبیعی از پروتئین در وعدههای غذایی، خصوصاً در رژیمهای غذایی ورزشی، بسیار محبوب است. پروتئین وی: اگرچه پروتئین مرغ نیز از ارزش غذایی بالایی برخوردار است، اما از نظر سرعت جذب و استفاده از آمینو اسیدهای ضروری، پروتئین وی پیشرو است. در نتیجه، اگر هدف شما استفاده بهینه از پروتئینها در زمانهای بحرانی (مانند بعد از تمرین) باشد، پروتئین وی پیشنهاد میشود. اما برای تأمین پروتئین در وعدههای غذایی اصلی و به صورت طبیعی، پروتئین مرغ میتواند مکمل خوبی باشد.
عوارض خوردن پودر سفیده تخم مرغ
هرچند پودر سفیده تخم مرغ به عنوان یک مکمل طبیعی شناخته میشود، اما مصرف نادرست یا بیش از حد آن میتواند منجر به برخی عوارض شود: ریسک آلرژی: برخی افراد ممکن است نسبت به پروتئینهای موجود در سفیده تخم مرغ حساسیت داشته باشند. بار کلی کبد: مصرف بیش از حد پروتئین ممکن است باعث افزایش بار کاری کبد و کلیهها شود؛ بنابراین مهم است که دوز مصرفی به درستی تنظیم شود. تداخل با جذب برخی مواد معدنی: برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف بیش از حد سفیده تخم مرغ ممکن است جذب برخی مواد معدنی مانند روی را مختل کند. برای جلوگیری از این عوارض، توصیه میشود که میزان مصرف پودر سفیده تخم مرغ به توصیههای متخصصین تغذیه و بر اساس نیازهای فردی تنظیم شود.
پودر سفیده تخم مرغ چقدر پروتئین دارد ؟
یکی از سوالات متداول این است که هر گرم پودر سفیده تخم مرغ چه میزان پروتئین فراهم میکند؟ مطالعات نشان میدهد که پودر سفیده تخم مرغ تقریباً حاوی ۸ تا ۹ گرم پروتئین در هر ۱۰ گرم محصول میباشد. این میزان به عنوان یک منبع پروتئینی با کیفیت بالا برای تکمیل رژیم غذایی ورزشی بسیار مناسب است. البته میزان دقیق پروتئین ممکن است بسته به برند و روش تولید متفاوت باشد؛ لذا توصیه میشود قبل از خرید، برچسب محصول به دقت مطالعه شود.
ترکیب پودر آب پنیر و پودر سفیده تخم مرغ
ترکیب مکملهای مختلف میتواند به افزایش تنوع آمینو اسیدها و بهرهوری بیشتر از مصرف پروتئین منجر شود. پودر آب پنیر: منبع خوبی از کازئین است که هضم آهستهتری دارد و به تأمین پروتئین در طول شب یا بین وعدههای غذایی کمک میکند. پودر سفیده تخم مرغ: به عنوان یک منبع سریعالعمل، مصرف آن بعد از تمرین بسیار مؤثر است. ترکیب این دو مکمل میتواند باعث ایجاد یک تأمین پروتئینی پیوسته شود؛ به این صورت که آب پنیر به عنوان منبع پروتئین طولانیمدت عمل کند و سفیده تخم مرغ تأمین سریع آمینو اسیدهای لازم برای بازسازی عضلات پس از تمرین را بر عهده داشته باشد. این ترکیب به ویژه برای افرادی که به دنبال رشد عضلات و بهبود عملکرد ورزشی هستند توصیه میشود.
تخم مرغ قبل تمرین یا بعد تمرین ؟
یکی از سوالات رایج در میان ورزشکاران این است که مصرف تخم مرغ در چه زمانی از تمرین به نفع بدن است: قبل از تمرین: مصرف تخم مرغ میتواند به عنوان یک منبع انرژی و تأمین آمینو اسیدهای ضروری قبل از شروع تمرین، مفید باشد. بعد از تمرین: در این بازه زمانی، عضلات نیاز به بازسازی دارند و مصرف پروتئین تخم مرغ (به ویژه سفیده تخم مرغ) میتواند فرآیند ریکاوری را تسریع کند. برخی از متخصصین توصیه میکنند که بهترین زمان مصرف تخم مرغ بسته به نوع تمرین و اهداف ورزشی متفاوت است؛ اما بهطور کلی، مصرف ترکیبی از پروتئینهای سریع و آهسته قبل و بعد از تمرین میتواند بیشترین بهرهوری را داشته باشد.
منبع: gutly.com